Etapy kwalifikowania technologii spawania wg PN-EN ISO 15614-1:2008
Zobacz
- Szczegółowa analiza produkcji spawalniczej (określenie zmiennych zasadniczych spawania: proces spawania, gatunek materiału podstawowego, wymiary elementów, rodzaj złącz – grubość, średnica, pozycje spawania),
- Wytypowanie złącza próbnego,
- Opracowanie wstępnej instrukcji technologicznej spawania – pWPS,
- Wykonanie złącza próbnego,
- Badania nieniszczące i niszczące technologii spawania,
- Wydanie protokołu kwalifikowania technologii spawania WPQR przez jednostkę notyfikowaną,
- Opracowanie instrukcji technologicznej spawania – WPS
Kształty złączy próbnych jak i zakres badań dla poszczególnych złączy został opisany w w/w normie, chciałbym natomiast wspomnieć trochę o badaniach powtórnych jak i o zakresie kwalifikacji.
Jeśli złącze próbne nie spełnia któregokolwiek z wymagań badan wizualnych lub NDT, należy wykonać dodatkowe złącze próbne i poddać je tym samym badaniom. Jeśli dodatkowe złącze próbne nie spełni wymagań to badanie technologii spawania należy uznać za negatywne. Jeśli jakakolwiek próbka do badan nie spełni wymagań dotyczących badań niszczących ale tylko ze względu na niezgodności w spoinie, należy zbadać dwie kolejne próbki dla każdej próbki, która nie spełniła wymagań (próbki wycinamy z tego samego złącza lub w przypadku braku materiału z nowego złącza). Jeśli choćby jedna z tych dodatkowych próbek do badan nie spełnia wymagań, badanie technologii spawania należy uznać za negatywne.
Jeśli próbka na rozrywanie nie spełnia określonych wymagań, powinny być zbadane dwie dodatkowe próbki w miejsce próbki, która nie spełniła wymagań. Obie powinny spełniać określone wymagania.
Jeśli pojedyncza wartość twardości w różnych zbadanych strefach mieści się powyżej maksymalnej dopuszczalnej, należy przeprowadzić dodatkowe badanie twardości (na odwrocie próbki lub po zeszlifowaniu). Żaden z dodatkowych wyników twardości nie powinien przekroczyć maksymalnego zakresu twardości. W próbkach udarności, jeśli wynik jednego zestawu trzech próbek nie spełnia wymagań i tylko jedna próbka miała wynik poniżej 70% wymaganego poziomu należy pobrać trzy
dodatkowe próbki. Średnia wartość z tych próbek łącznie z wynikami z poprzednich próbek, nie może być niższa niż wymagana wartość średnia.
Zakres kwalifikacji materiału podstawowego (stali)
W celu zmniejszenia ilości egzaminów materiały podstawowe zostały pogrupowane zgodnie z ISO-TR 15608 Welding – Guidelines for a metallic materiale grouping system.
Jeśli jeden materiał należy do dwóch grup lub podgrup, powinien zostać zakwalifikowany do niższej grupy lub podgrupy
Zobacz
Grupa(podgrupa) materiałowa złącza próbnego | Zakres kwalifikowania |
1-1 |
1a – 1 |
2-2 | 2a – 2, 1 – 1, 2a – 1 |
3-3 | 3a – 3, 1 – 1, 2 – 1,2 – 2, 3a – 1,3a – 2 |
4-4 | 4b – 4,4b – 1,4b – 2 |
5-5 | 5b – 5, 5b – 1,5b – 2 |
6-6 | 6b – 6, 6b – 1,6b – 2 |
7-7 | 7c – 7 |
7-3 | 7c – 3,7c – 1,7c – 2 |
7-2 | 7c – 2a,7c – 1 |
8-8 | 8c – 8 |
8-6 | 8c – 6b,8c – 1,8c – 2,8c – 4 |
8-5 | 8c – 5b,8c – 1,8c – 2,8c- 4,8c – 6.1,8c – 6.2 |
8-3 | 8c – 3a,8c – 1,8c – 2 |
8-2 | 8c – 2a,8c – 1 |
9-9 | 9b – 9 |
10-10 | 10b – 10 |
10-8 | 10b – 8c |
10-6 | 10b – 6b,10b – 1,10b – 2,10b – 4 |
10-5 | 10b – 5b,10b – 1,10b – 2,10b – 4,10b – 6.1,10b – 6.2 |
10-3 | 10b – 3a,10b – 1,10b – 2 |
10-2 | 10b – 2a,10b – 1 |
11-11 | 11b – 11,11b – 1 |
a obejmuje stale tej samej grupy o równej lub niższej granicy plastycznościb obejmuje stale o tej samej podgrupy i każdej niższej podgrupy wewnątrz tej samej grupy materiałowejc obejmuje stale tej samej podgrupy materiałowej |
Zakres kwalifikacji dla grubości materiału i grubości spoin czołowych
Zobacz
Grubość złącza próbnego t[mm] | Zakres kwalifikacji | |
jednościegowe | wielościegowe | |
t ≤ 3 | 0,7t do 1,3t | 0,7t do 2t |
3 < t ≤ 12 | 0,5t (3min.) do 1,3ta | 3 do 2ta |
12 < t ≤ 100 | 0,5t do 1,1t | 0,5t do 2t |
t > 100 | nie stosowane | 50 do 2t |
a jeśli wyspecyfikowane są wymagania dotyczące udarności jako górna granica obowiązuje 12mm, kiedy nie przeprowadza się badań udarności |
Zakres kwalifikacji dla grubości materiału i grubości spoin pachwinowych
Zobacz
Grubość złącza próbnego t[mm] | Zakres kwalifikacji | ||
Grubość materiału | Grubość spoin | ||
jednościegowe | wielościegowe | ||
t ≤ 3 | 0,7t do 2t | 0,75a do 1,5a | bez ograniczeń |
3 < t ≤ 30 | 0,5t (3min.) do 1,2ta | 0,75a do 1,5a | bez ograniczeń |
t > 30 | ³ 5 | a | bez ograniczeń |
UWAGA 1 a jest grubością spoiny złącza próbnegoUWAGA 2 Jeśli spoina pachwinowa kwalifikowana jest przez badanie spoiny czołowej, zakres kwalifikacji bazuje na grubości spoiny | |||
a Tylko dla specjalnych zastosowań. Każda grubość spoiny pachwinowej powinna być oddzielnie sprawdzona podczas badania technologii spawania. |
Zakres kwalifikacji dla średnicy rur i odgałęzień rurowych
Zobacz
Zewnętrzna średnica rury złącza próbnego D[mm] | Zakres kwalifikacji |
D ≤ 25 | 0,5D do 2D |
D > 25 | ³ 0,5D (25mm min.) |
UWAGA Dla kształtowników zamkniętych D jest wymiarem mniejszej strony |
Jeśli badania technologii spawania dotyczy odgałęzienia rurowego o kącie a, kwalifikacja obejmuje wszystkie kąty a1 odgałęzień rurowych w zakresie a≤a1≤900.
Zakres kwalifikacji dla pozycji spawania
Spawanie podczas badania w dowolnej pozycji (rura lub blacha) kwalifikuje spawanie we wszystkich pozycjach (rura lub blacha) za wyjątkiem PG i J-L045, dla których wymaga się oddzielnego badania technologii spawania. Jeśli wymagania co do udarności/twardości są określone, należy przeprowadzić badania udarności z pozycji o największej ilości wprowadzonego ciepła (blacha PF) i należy przeprowadzić badania twardości z pozycji o najmniejszej ilości wprowadzonego ciepła (blacha PC), aby zakwalifikować wszystkie pozycje. Jeśli kwalifikacja wymagana jest dla wszystkich pozycji, należy
wykonać dwa złącza próbne i poddać je pełnym badaniom wizualnym i badaniom nieniszczącym.
Dla materiału grupy 10, dla pozycji o najmniejszej i największej ilości wprowadzonego ciepła należy przeprowadzić zarówno badania twardości jak i udarności.
UWAGA Inne niszczące badania mogą być przeprowadzone na dowolnym z obu złączy próbnych. Jedno złącze próbne może mieć mniejszą długość.
Źródło: www.e-spawalnik.pl